|
NUMER 21
25. 02. 2005
OD REDAKCJI
Szanowni Czytelnicy!
Dziś oddajemy w Wasze ręce kolejny, już dwudziesty pierwszy numer MIG-a. Znajdziecie w nim jak zwykle garść informacji, aktualności i ciekawostek komunikacyjnych z całego Podbeskidzia. W tym numerze znajduję się artykuł Pawła Adamusa pt. "Spadkobierca Berlieta", opisujący jak sam tytuł wskazuje, dalsze losy popularnego Jelcza, opartego właśnie na konstrukcji Berlieta. W tekście tym autor zwrócił szczególną uwagę na egzemplarze, które trafiły do firm przewozowych w naszym regionie. Całość numeru, jak zwykle ilustrują wspaniałe fotografie, zarówno te nowe, jak i z naszego coraz liczniejszego archiwum.
W imieniu autorów, współpracowników i całej redakcji życzę przyjemnej lektury.
Zbigniew Ząbek
AKTUALNOŚCI
NOWE LINIE
W styczniu MZK Bielsko-Biała uruchomił dwie nowe linie. 3. stycznia wystartowała linia 56BIS, która jest wariantem linii 56 skróconym
do Janowic Niklówki. Linia 56BIS kursuje jedynie w dni robocze. Druga linia to 13BIS kursująca z ul. Witosa do ul. Czerwonej. Linia ta kursuje tylko w niedziele i
święta, gdyż jej zadaniem jest zapewnienie mieszkańcom dojazdu do kościoła.
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
713 NA MIEŚCIE, 718 PO REMONCIE
Dopiero początkiem stycznia na trasę wyjechał remontowany w Kapenie Ikarus 280.26 #713. Przypomnijmy, że autobus ten wrócił początkiem grudnia z naprawy całkowitej, jednak znaleziono w nim szereg usterek.
Szerzej o tym można przeczytać w poprzednim numerze MIG-a.
W styczniu z naprawy głównej w zakładach Kapena w Słupsku powrócił pierwszy z Ikarusów 280 remontowanych w ramach drugiego przetargu,
Ikarus 280.26 o numerze 718. Podobnie jak #713 otrzymał fotele pasażerskie Astromal AM2000 City oraz komplet diodowych wyświetlaczy R&G.
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
17 TRÓJKOLOROWYCH
W styczniu oprócz wyremontowanego Ikarusa #718 barwy miejskie otrzymał także Ikarus 415.14B #022. Pochwalić należy wykonanie tego malowania. Pomalowano także felgi (srebrne z czerwonymi nakładkami na szpilki),
a nawet dach. 022 prezentuje się najlepiej ze wszystkich autobusów, które otrzymały malowanie miejskie. Mamy nadzieję, że już wszystkie autobusy będą malowane w ten sposób.
W styczniu ubył także kolejny zielono-niebieski autobus. MAN NL222 #083 stracił to malowanie na rzecz reklamy (podobnie jak w grudniu #079).
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
KOLEJNY SOLARIS Z REKLAMĄ
Na Solarisie #091 pojawiła się nowa reklama. Zajmuje ona całą ścianę tylną oraz niemal cały lewy bok. Dodatkowo pojawił się jeszcze
niewielki banner na prawym boku.
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
NOWE WYŚWIETLACZE
Dwa najnowsze autobusy PKS Bielsko-Biała Solbus 10,5C #SB 63273 i Autosan A0808T Gemini #SB 63646 zostały
wyposażone w diodowe wyświetlacze R&G. Aktualnie 10 z ponad setki autobusów PKS posiada wyświetlacze.
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
120M PO REMONCIE
PKS Bielsko-Biała wyremontowało kolejnego Jelcza 120M. Autobus o numerze BLM 8155 otrzymał plastikowe ścianę tylną i przedni zderzak, zaspawany przedni świetlik i
oczywiście wklejaną przednią szybę. Autobus został pomalowany w barwy firmowe PKS, w których jeździł także przed remontem.
P. A.
|
Fot. Paweł Adamus
|
MZK - INFORMACJE TABOROWE
* MALOWANIE MIEJSKIE:
* NAPRAWY CAŁKOWITE:
* NOWE REKLAMY CAŁOPOJAZDOWE:
- 083 (NL222) - Castorama, ex zielono-niebieski, PTF, TP SA
* NOWE TABLICE REJESTRACYJNE:
- 718 (IK280) - SB 59193 (ex BBC 358K)
P. A.
|
* * * * * * * * *
BĘDĄ NOWE H7?
Jak się nieoficjalnie dowiedziała redakcja MIG-a kęckie MZK szykuje się w tym roku do zakupu kilku autobusów
miejskich Autosan H7-20.
L.M.
|
* * * * * * * * *
NOWY AUTOBUS W PKSIS
Oświęcimski PKS wzbogacił się o nowy autobus - MAN Lion's Coach.
Pojazd wyprodukowano w 2004 roku w tureckiej fabryce MANAS.
Jest to niewątpliwie najpiękniejszy obecnie autobus w powiecie oświęcimskim.
L.M.
|
Fot. Krzysztof Lączak
|
IDZIE NOWE
Jak dowiedziała się nieoficjalnie redakcja MIG-a oświęcimskie MZK planuje zakupić kilka używanych
DABów 15-1200C Citybus. W połowie drugiego tygodnia stycznia odbyło się w tej sprawie spotkanie władz MZK z
Zarządem Miasta Oświęcim. Byłyby to pierwsze niskopodłogowe autobusy w Oświęcimiu.
Trzymamy kciuki za powodzenie tej inwestycji.
L.M.
|
ROZKŁAD JAZDY W INTERNECIE
Na stronie www.mzk.oswiecim.pl dostępny jest pełny rozkład jazdy MZK Oświęcim.
L.M.
|
NOWA LINIA
Oświęcim "wzbogacił się" o nową linie busową: Oświęcim - Dwory II - Przeciszów - Piotrowice - Zator. Linię obsługują pojazdy Volkswagen LT oraz Mercedes 207.
L.M.
|
* * * * * * * * *
KAROSA W PKS
Żywiecki PKS ma najwyraźniej słabość do autobusów konstruowanych przez naszych południowych sąsiadów. Po zakupie pięciu Solbusów,
produkowanych na licencji czeskiego SORa, wśród taboru PKS Żywiec znalazła się 12-metrowa Karosa Axer. Nowy nabytek PKSu został
wyposażony m. in. w klimatyzację przestrzeni pasażerskiej. Autobus otrzymał identyczne malowanie jak flagowy okręt PKS Żywiec - Volvo 9700.
P.A.
|
Fot. Krzysztof Lączak
|
INFORMACJE KOLEJOWE
ZMIANA W ROZKŁADZIE JAZDY
Śląski Zakład Przewozów Regionalnych zmienił rozkład jazdy pociągu ROPJr 2023 Oświęcim - Katowice.
Dotychczasowy odjazd z Oświęcimia o godz. 6:52 przesunięto na 6:39 natomiast przyjazd do Katowic
z godziny 7:48 zmieniono na 7:35.
L. M.
|
CIEKAWOSTKA NA TORACH
Od stycznia w miarę regularnie, co kilka dni można spotkać w Bielsku Białej prawie muzealną lokomotywę EP05.
Do Bielska przybywa o godz. 10:40 z pociągiem InterCity "Beskidy" (IKSEi 1411) Warszawa Wschodnia - Bielsko Biała Gł.,
powrót następuje również z pociągiem InterCity "Beskidy" (IKSEi 4110) w relacji Bielsko Biała Gł. - Warszawa Wsch.
Warto uwiecznić te maszyny na
kliszy gdyż zostały już tylko dwie (EP05-16 oraz EP05-23) i pojeżdżą jeszcze nie więcej jak kilka miesięcy.
L. M.
|
DO POCZYTANIA
Paweł Adamus
Spadkobierca Berlieta
|
Na przełomie lat 80- i 90-tych główny polski producent autobusów miejskich,
Jelczańskie Zakłady Samochodowe, posiadał w ofercie jedynie dwa autobusy miejskie.
Opartego na podwoziu Ikarusa 260 Jelcza M11, oraz, wówczas produkowanego w niewielkich ilościach,
praktycznie niemodernizowanego od kilkunastu lat Jelcza PR110M. Ofertę polskich autobusów miejskich uzupełniał
produkt drugiego polskiego producenta, Sanockiej Fabryki Autobusów - Autosan H9-35. Autobusy przegubowe
importowano natomiast z Węgier.
|
Fot. Paweł Adamus
|
| Stan taki pewnie funkcjonowałby jeszcze jakiś czas i może nawet nikomu by nie przeszkadzał,
jednak w Europie Środkowo-Wschodniej miały miejsce przemiany ustrojowe.
Dotknęły one także Jelcza oraz miejskich przewoźników. Dla Jelcza oznaczało to problem
z węgierskimi z podwoziami, co zmusiło go do ponownego zwiększenia produkcji modelu PR110M, oraz oznaczało
także koniec zapewnionego zbytu dla całej produkcji.
Dla przewoźników natomiast skończyły się czasy otrzymywania autobusów z rozdzielnika.
|
|
Dla Jelcza nowa sytuacja oznaczała konieczność opracowania nowego modelu autobusu, który mógłby wygrać konkurencję z
produktami
innych firm, oraz sprowadzanymi z zagranicy autobusami używanymi.
|
|
Inżynierowie z Jelcza-Laskowic postanowili gruntownie zmodernizować produkowanego od kilkunastu lat,
opartego na zaprezentowanym na początku lat 70-tych Berliecie PR100, Jelcza PR110M. Początkowo zbudowano różne prototypy,
jak na przykład PR110M wyposażony w silnik
MANa oraz automatyczną skrzynię biegów (autobus ten do dziś jeździ w MPK Wrocław).
|
Fot. Paweł Adamus
|
W 1992 roku zaprezentowano Jelcza 120M. Nowy autobus, zwłaszcza wizualnie, był bardzo podobny do Jelcza PR110M.
W modelu 120M wzmocniono kratownicę (jej niska wytrzymałość była słabym punktem Jelcza PR110), a także podniesiono poziom
podłogi w tylnej części autobusu, by przystosować go montażu większych silników. Z zewnątrz Jelcza 120M od PR110 odróżniały
jedynie płaska obudowa świetlika przedniej tablicy kierunkowej, mniejsza tylna szyba, inne tylne światła oraz szersze
słupki za przednimi drzwiami, oraz za pierwszym oknem po lewej stronie. Także kosmetyczne zmiany pojawiły się we wnętrzu.
Pojawiła się tam kabina kierowcy identyczna jak w Jelczu M11, oraz przestrzeń dla pasażerów stojących wydzielona naprzeciw
tylnych drzwi. Układ napędowy Jelcza 120M
opiera się na silniku Mielec SWT 11/300/1 współpracującym z czterobiegową manualną skrzynią biegów FPS S 4-95. |
|
Na Podbeskidziu pierwszy Jelcz 120M pojawił się w PKS Bielsko-Biała w 1992 roku.
Ogółem PKS Bielsko-Biała posiada 9 Jelczy z pierwszej serii. Na autobusy tego typu zdecydowali się także inni
podbeskidzcy przewoźnicy - MZK Kęty (1 sztuka), nieistniejący już MZK Maków Podhalański (1 sztuka), MZK Oświęcim
(3 sztuki), natomiast PKM Czechowice-Dziedzice zakupił Jelcza 120MM/1, który od 120M
różni się silnikiem MAN D 0826 LUH współpracującym z 4-biegową skrzynią biegów ZF 4 HP 500 .
|
Fot. Leszek Matula, Paweł Adamus
|
Fot. Paweł Adamus, Leszek Matula
|
W 1996 przeprowadzono pierwszą poważną modernizację Jelcza 120M. Autobus otrzymał nowy przedni zderzak zintegrowany z
reflektorami nowego typu, nową tylną ścianę, wklejane szyby boczne, oraz drzwi nowego typu. Wnętrze pozostało niemal
niezmienione.
6 takich autobusów pojawiło się w PKS Bielsko-Biała (i 4 sztuki lokalnej wersji L120), a po 3 sztuki trafiły do MZK Kęty i
MZK Oświęcim.
|
|
Na kolejną modernizację Jelcz 120M czekał dwa lata. W 1998 roku znikła pamiętająca jeszcze Berlieta PR100 ściana przednia.
W jej miejsce wprowadzono znacznie nowocześniejszą ścianę wykonaną z tworzyw sztucznych. W nowej ścianie zastosowano
dużą panoramiczną szybę oraz o wiele większy świetlik wyświetlacza. Wraz z modernizacją przodu autobusu zmieniono
stanowisko kierowcy. Pozycja kierowcy została obniżona oraz wprowadzono zupełnie inną, nowocześniejszą deskę rozdzielczą.
Jedyną widoczną wewnątrz zmianą był inny kolor poręczy - żółte zamiast czarnych. Na autobusy tej serii zadecydowało się
dwóch oświęcimskich przewoźników: MZK -
6 sztuk (w tym jeden autobus 120M/3 z silnikiem Euro2) oraz PKSiS - 4 sztuki.
|
Fot. Paweł Adamus, Leszek Matula
|
|
Ostatnia modernizacja miała miejsce w 2003 roku. Wtedy to w autobusie zastosowano przednią i tylną ścianę z modelu M101I,
nową kabinę kierowcy, oraz wprowadzono do oferty silnik Iveco. Na Podbeskidziu nie ma ani jednego przedstawiciela tej serii.
|
|
Oprócz opisanych wersji Jelcza 120M w Jelczańskich Zakładach Samochodowych powstało także kilka innych projektów modernizacji, m. in. autobus ze zmienioną ścianą przednią i obniżoną linią bocznych okien, czy autobus z silnikiem Volvo, jednak nie wprowadzono ich do seryjnej produkcji.
|
|
Jelcz 120M posłużył inżynierom z JZS do zbudowania innych autobusów. Na jego bazie powstał niskowejściowy Jelcz M121,
niskowejściowy przegubowiec M181 oraz niskowejściowy autobus midi Jelcz M101.
|
|
Jelcz 120M miał za zadanie łączyć zalety Jelcza PR110 i nie powtarzać jego wad. Niestety nie do końca się to udało.
Główną wadą tej konstrukcji jest niska wytrzymałość. Żywotność Jelcza 120M do naprawy głównej to około 9 lat.
Konkurenci z Niemiec czy Węgier bez remontu jeżdżą dłużej. Nie oznacza to jednak, że Jelcz 120M pozbawiony jest zalet.
Nabywca Jelcza 120M staje się posiadaczem taniego, stosunkowo wygodnego autobusu. To zapewne zdecydowało o popularności
tego autobusu. Jelcz 120M jest jednym z najpopularniejszych autobusów miejskich na polskich drogach.
|
|
WSZELKIE MATERIAŁY (TJ. INFORMACJE, ARTYKUŁY, ZDJĘCIA) SĄ CHRONIONE PRAWAMI AUTORSKIMI.
WYKORZYSTYWANIE MATERIAŁÓW BEZ ZGODY AUTORA JEST ZABRONIONE!
|
DO GÓRY
|
WSTECZ
|
